Gönenin Konumu

Gönen, Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölgesi içinde Balıkesir iline bağlı yaklaşık 42.000 nüfuslu ilçe merkezidir. 11 mahallede yaklaşık 10,000 hane bulunmaktadır. Toplam alanı 1.118 km2 olan Gönen ilçesi 46-06’ enlemi ve 27-38’ boylamı arasında yer almaktadır. Doğusu Manyas ilçesi, kuzeydoğusu Bandırma ilçesi, batisi Biga ve Yenice ilçeleri, kuzeyi Marmara Denizi ve Erdek Körfezi, güneyi Balya ilçesi ile çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 33 metredir. Gönen çayı ve onun kollarını oluşturan derelerin meydana getirdiği vadi içinde yer alan Gönen ilçesinin köylerinde 2011 yılı nüfus sayımında 70.000 kişi yaşamaktadır. Kendisine bağlı 9 köyü ve bir de Sarıköy belde belediyesi bulunmaktadır. Genellikle ovalarda kurulan köyler, dağlara gidildikçe seyrekleşir. Balıkesir’e 145 km. Uzaklıkta olan Gönen Çanakkale’ye 150 km., Bursa’ya ise 155 km. mesafededir. Deniz, hava ve demiryolu ulaşımı bakımından önemli bir merkez olan Bandırma’ya ise 45 km’dir.

Gönen Adının Kökeni

  Gönen ‘in en eski adi Asepsus ‘dur. Bu ad kasabanın yanından geçen çayın adidir. Daha sonraları Atemea adini aldığı yapılan incelemelerden anlaşılmıştır. Artemea kelimesinin Artemis kelimesinden geldiği bilinmektedir. Artemis Yunan mitolojisinde Orman Tanrıçasıdır. Zeus ile Leton ‘un ikiz kardeşidir. Mitolojiye göre bütün zamanını su perileri ile birlikte ormanlarda avlanmakla geçirirdi.

  Kent Osmanlıların eline geçmesiyle birlikte Gönen adini almıştır. Gönen adinin nereden geldiği konusunda değişik görüş ve düşünceler mevcuttur. Birinci görüşe göre Gönen adi Luwi dilindeki Ka-wana sözcüğünden gelme olup “Koyun Yöresi-Koyun Ülkesi” anlamına gelmektedir.

  İkinci görüşe göre Gönen Germanon' dan gelmiştir; denilmektedir. Germanon kelimesi “ılıca” anlamındadır.

  Diğer kaynaklara başvurulduğunda ise Gönen Türkçe bir ad olarak karşımıza çıkmaktadır. Birbirine çok yakın olan iki görüşten birincisine göre Gönen; "Yazın kuruyan gölcük, küçük göl, durgun su” anlamındadır. İkinci görüşe göre ise "Rutubet, nem, yaşlık, tay-sulak, nemli, rutubetli (toprak)" anlamına gelmektedir.

  Gönen adı ayrıca kaynaklarda "Yörükan Taifesinden" cemaat olarak da karşımıza çıkmaktadır. Buna göre "Gönen-Gönan-Gönenlü" camatı Adana, Maraş, Vize taraflarından XVI. Yüzyılda konar-göçer yaşamaktadır.

  Seyyah Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Gönen‘ in Bursa Krallarından Mihaliç‘in sayfiye şehri olduğuna, şehrin bakımlı kırmızı kiremitli yapıtlardan oluştuğunu kaydetmektedir. Nitekim Bursa ‘daki Kralların yaz aylarında Gönen‘e gelerek tatillerini geçirdikleri ve şifalı sularından yararlandıkları bilinmektedir.